کنفرانس صنعت خودرو و چالش‌های کارآفرینی در توسعه صنعتی ایران با حضور پژوهشگران صنعتی، اساتید دانشگاه‌ها، فعالان صنعت خودروسازی روز یکشنبه 18 اردیبهشت 1401 در دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران برگزارشد.
برگزار کنندگان هدف اصلی از این کنفرانس را استحکام پیوند دانشگاه و صنعت ذکر کردند و در طی آن صنایع خودروسازی و چالش های توسعه صنعتی ایران، کارآفرینی مبتنی بر پارادایم های اقتصاد نوین و فناوری دانش بنیان و تحولات و آینده صنعت خودروسازی در ایران مورد بحث قرار گرفت و مدیریت زنجیره تامین صنایع خودرو سازی و رشد همسوی صنایع کوچک و ارایه تحلیل ها و بررسی های مقایسه ای صنعت خودرو در ایران با دیگر خودروسازان جهان و ضرورت تحول در نظام حقوقی صنعت خودرو از سوی صاحب نظران مطرح شد.
در این کنفرانس پژوهشی-صنعتی، سید محمد بحرینیان (صنعتگرا و پژوهشگر توسعه)، محمدرضا نجفی‌منش (رئیس انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازی، صنعتگر و فعال صنعت قطعه‌سازی)، امیرحسن کاکایی دانشیار و عضو هیات علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت ایران)، اعضای هیئت علمی دانشکده کارآفرینی و سایر پژوهشگران صنعت و فعالان این حوزه حضور داشتند و در راستای سالی که مزین به نام «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال آفرین» و همکاری دانشگاه و صنعت مطرح است، بیانیه‌ای در این رابطه به شرح زیر ارائه کردند.
”صنعت خودرو به عنوان یک صنعت راهبردی و پیشرو، مجموعه بزرگی از صنایع و کسب و کارهای جامعه را در بر می‌گیرد و دانشگاه تهران در راستای ایفای مسئولیت اجتماعی، تحقق دانشگاه کارآفرین، مرجعیت علمی و بین‌المللی با محوریت دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران در خصوص تحلیل صنایع، کسب و کارها و سرمایه‌گذاری‌های حال و آینده کشور سلسله همایش‌ها و کنفرانس‌های علمی و تخصصی را برگزار می‌کند و از آنجا که صنایع به عنوان محور خردمندی، تولید ثروت، رفاه مردم و پیشرفت کشور در بستر کارآفرینی رشد می کند در همایش تخصصی”صنعت خودرو و چالش‌های کارآفرینی توسعه صنعتی ایران” با دعوت از اساتید، صاحب نظران، متخصصان و پژوهشگران و با مشارکت دانشجویان از دانشگاه ها و صنایع سراسر کشور زمینه هم‌اندیشی، گفت‌وگو و نقادی و ارائه راه‌حل و ایجاد گفتمان توسعه صنعتی در زمینه صنعت خودرو را فراهم آورده است.
محور اصلی کار این همایش ایجاد بستر آینده‌نگری و آینده پژوهی در زمینه توسعه صنایع خودروسازی کشور بر محور نوآوری و استفاده از فناوری‌های نوین برای گسترش ارزش‌های رفاهی مردم و حضور موثر در بازارهای منطقه و بین‌المللی است که تحقق این امر فقط با ارائه راهبردهای کارآفرینی فناورانه و بر پایه آخرین دستاوردهای علمی، تکنولوژیک در مدیریت و توسعه کسب و کارهای جدید است و برای دست‌یابی این هدف تحول در سیاست گذاری‌ها، راهبردها، برنامه‌ریزی‌ها و مدیریت صنایع موجود خودروسازی ضرورتی انکار ناپذیر است.
هدف اصلی از این کنفرانس و همایش این است که پیوند دانشگاه و صنعت را مستحکم کنیم تا راهبردهای کارآفرینی صنعتی مبتنی بر ایجاد کسب و کارهای جدید و بر پایه نوآوری و استفاده از فناوری‌های نوین برای توسعه صنعتی کشور و خلق ثروت و ارزش رفاهی برای مردم ارائه شود؛ به همین دلیل در کنفرانس نخست که امروز (18 اردیبهشت ماه) در دانشگاه تهران برگزار شد، صنایع خودروسازی و چالش‌های توسعه صنعتی ایران، کارآفرینی مبتنی‌بر پارادایم‌های اقتصاد نوین و فناوری دانش‌بنیان و تحولات و آینده صنعت خودروسازی در ایران مورد بحث قرار گرفت و مدیریت زنجیره تامین صنایع خودروسازی و رشد همسوی صنایع کوچک و ارائه تحلیل‌ها و بررسی‌های مقایسه‌ای صنعت خودرو در ایران با دیگر خودروسازان جهان و ضرورت تحول در نظام حقوقی صنعت خودرو از سوی صاحب نظران مطرح شد.
حفظ سرمایه‌گذاری و کارآفرینی در ساختار تولید کنونی جهان بدون نوآوری و استفاده از فناوری‌های نوین و به ویژه استفاده از عناصر و المان‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) غیر ممکن شده است؛ بنابراین خودرو سه سال آینده جهان بسیار متفاوت از خودروهای کنونی طراحی و تولید می شوند. کاهش مصرف سوخت فسیلی و ضرورت و گرایش به تولید خودروهای کم مصرف و هیبریدی و الکترونیکی پارادایم و حوزه معرفتی و کاربردی این صنعت را بزودی متحول خواهد کرد و فقط دانشگاه است که می‌تواند با تسلط بر دانش جدید و پیوند و حفظ ارتباط با صنعت به فرآیند کارآفرینی فناورانه وتحقق تولید ملی و ایجاد رفاه واقعی مردم کمک کند.
در وضعیت کنونی صنعت خودروسازی یک مساله ملی و یکی از مسائل اصلی کشور است و به دلیل اینکه محصولات این صنعت یک عامل اصلی در نظام حمل‌ونقل و رفاه اجتماعی برای شخصیت‌های حقیقی و حقوقی و خانوارها محسوب می‌شود صنعت خودرو اینک به یک مساله اجتماعی، اقتصادی و سیاسی تبدیل شده است و نیازمند تجدید نظر در نظام حقوقی و اقتصادی کشور است. با توجه به جمع بندی نظرات ارائه شده در همایش موارد ذیل مورد تاکید است که:
- صنایع خودروسازی از صنایع راهبردی و موتور محرک و لوکوموتیو بسیاری از صنایع است که می تواند زمینه ایجاد کسب و کارهای جدید و رفاه مردم را بر حسب نوآوری و استفاده از فناوری‌های نوین در کشور فراهم کند و ضروری است دولت و مجلس به عنوان کارگزار منافع ملی با تجدید نظر اساسی در سیاست‌گذاری‌ها، راهبردها و مدیریت این صنعت با رویکرد ایجاد راهبردهای کارآفرینی فناورانه و تقویت بخش خصوصی واقعی به‌ویژه در زمینه قطعه‌سازی و حمایت از کارآفرینان را با استفاده از نظر متخصصان و صاحب نظران با فراخوانی و مشارکت دانشگاهیان به صورت جدی در دستور کار قرار دهند.
- پیوند صنعت و دانشگاه در صنایع خودروسازی و استفاده از پژوهش‌ها و آخرین دستاوردهای علمی و تکنولوژیک جهان در زمینه ایجاد بستر کارآفرینی، سرمایه‌گذاری و توسعه فناورانه این صنعت ضرورتی انکار ناپذیر است.
- با تحول در ساختار تولید و خدمات بر اثر توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و فناوری‌های جدید همچون هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء و تغییر پارادایم در کارآفرینی، تولید، توزیع و مصرف انواع کالاها و خدمات صنایع خودروسازی و آینده پژوهی و آینده‌نگری در این صنعت و حل مشکلات اجتماعی و رفاهی و تعمیق فرایند صنعتی شدن و ایجاد ارزش‌های رفاهی و تولید ثروت و پیشرفت کشور و پایش این امور دانشگاه‌های کشور مسئولیت مضاعف دارند.
- دانشگاه تهران با محوریت دانشکده کارآفرینی و دعوت مشارکت دیگر دانشگاه‌های کشور با عنایت به طرح این مساله ملی در همایش کنونی و بررسی مشکلات موجود در فرآیند کارآفرینی صنایع خودروسازی و ضرورت کمک به سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی و مدیریت تخصصی واقع‌بینانه برای صنعت خودرو به منظور ساماندهی دانش و استفاده از تکنولوژی‌های برتر در جهت بهره‌برداری از منابع انسانی و مادی موجود در کشور و جهان با فراخوانی مقالات علمی، تخصصی کنفرانس ملی صنعت خودروسازی در ایران را در پاییز ۱۴۰۱ برگزار خواهد کرد.
در ادامه این نشست، محمدرضا نجفی‌منش- رئیس انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازی کشور- نیز ضمن تاکید براینکه صنعت خودرو به عنوان یکی از مهمترین صنایع کشور می‌تواند کمک‌کننده به بهبود سایر صنایع کشور باشد، گفت: مشکل اصلی صنعت ما این است که بسیار وابسته و در حقیقت مونتاژکاری عمل می‌کنیم. مواداولیه، ماشین‌آلات، دانش‌فنی و همه و همه را وارد می‌کنیم و در اینجا تنها بهم متصل و عرضه می‌کنیم؛ ضمن اینکه در همین بهم وصل کردن نیز دارای ایراداتی هستیم.
وی تصریح کرد: همین موضوع هم باعث شده است که با کوچکترین اتفاقات و اختلاف‌ها با شرکای خارجی، صنعت ما دچار آسیب شده و متوقف می‌شود. بنابراین بهتر است که دولت، سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران با همکاری فعالان کمک کنند تا زنجیره کامل شده و از این میزان وابستگی کاسته شود. البته طی سال‌های اخیر اقدامات خوبی در این زمینه صورت گرفته است اما نیاز به تلاش بیشتر در این کاهش وابستگی وجود دارد. طور مثال مواد پتروشیمی در کشور تولید می‌شود اما مواد مهندسی پتروشیمی‌ها وارداتی است.
نجفی‌منش خاطرنشان کرد: بایستی این پاسخ این سوالات مشخص شود که آیا توان طراحی و توسعه محصول وجود دارد یا خیر؟ آیا توان و امکان طراحی سیستم، تکنولوژی تولید و.. وجود دارد یا خیر؟ می‌توانیم تامین‌کننده ماشین‌آلات و مواداولیه باشیم یا نه؟ متاسفانه ورود جدی در این حوزه‌ها صورت نگرفته و در حوزه تکنولوژی عمیق نشده‌ایم. در حد محدود کار شده که پاسخگوی نیاز کشور نیست.
ضمن اینکه وجود ابزارهای کنترل‌کننده نیز ضروری است. تولید بدون کنترل، معنادار نیست.این صنعتگر و فعال صنعت خودرو کشور، پیشنهاد کرد: پیشنهاد ما این است در سالی که به نام تولید دانش‌بنیان نامگذاری شده است، همکاری صنعت و دانشگاه‌ها بیش از پیش مطرح باشد و حرکت‌ها آغاز شود و بتوانیم از امکانات و توان دانشگاه‌ها و دانش‌بنیان‌ها در این زمینه استفاده کنیم. ضروری است نقاط ضعف صنعت و تکنولوژی مشخص و شناسایی شود تا به سمع و نظر نهادها، دولت، مسئولان و فعالان حوزه رسیده تا بتوان در جهت رفع این نقاط ضعف عمل کرده و آن‌ها را تبدیل به نقاط قوت کنیم.
صنعت حمل‌ونقل در کشور ما مغفول مانده و همه چسبیده‌اند به خودروامیرحسن کاکایی- دانشیار و عضو هیات علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم وصنعت تهران- نیز در ادامه این نشست، ضمن تشریح برخی مشکلات صنعت خودرو ایران و نارضایتی‌ها از صنعت خودروسازی، تاکید کرد: مهمتر از صنعت خودرو، صنعت حمل‌ونقل و لجستیک در کشور است که نادیده گرفته شده و به یکی از بزرگترین اشتباهات راهبری برنامه‌ها در صنعت خودرو شده است. تاکنون به توسعه صنعت لجستیک و حمل‌ونقل کشور توجه ویژه‌ای صورت نگرفته و جالب است که بداینم عمده گرانی نواع کالاها در کشور، به سبب همین هزینه‌های بالای حمل‌ونقل و نادیده گرفتن لجستیک است. توسعه حمل‌ونقل در کشور کنار گذاشته شده و همه تنها به صنعت خودرو چسبیده‌اند.
وی کیفیت پایین خودروها، قیمت بالا، مکصرف سوخت بالا، آلایندگی بسیار، خدمات ضعیف، عدم اطمینان بالا، عدم رقابت‌پذیری، تنوع کم، بازار نابسامان، تعداد افراد شاغا زیادو… را از مهمترین و بزرگتیرن مشکلات صنعت خودرو کشور و علل نارضایتی مردم، دولت و نهادهای نظارتی و حتی خود خودروسازان دانست و تاکید کرد: ما تمام مشکلات را می‌پذیریم اما این صنعت، صنعتی نیست که بتوان آن را کنار گذاشت. صنعت خودرو، ویترین صنعتی هر کشوری است؛ لذا نمی‌توان درب آن را بست.
وی در پایان ابراز امیدواری کرد که بتوان با همکاری دانشگاه‌ها و حمایت دولت و مسئولان بتوان از چالش‌ها و بحران‌های صنعت خودرو رهایی یافت و صنعت خودرو کشور را به یک صنعت پویا و پربازده مبدل ساخت.
شایان ذکر است غلام‌حیدر ابراهیمبای سلامی- دبیر علمی کنفرانس صنعت خودرو در دانشگاه تهران- نیز پیرامون کنفرانس مذکور پیش از این اظهار کرده بود: صنعت خودروسازی میعادگاه بخش‌های مختلف صنایع و موتور محرک بسیاری از فعالیت‌های صنعتی کشور است. صنعت خودرو علاوه بر اینکه عامل اساسی در زنجیره تامین نظام حمل‌ونقل افراد، شرکت‌ها، خانواده‌ها و دولت است. پس از نفت بزرگترین و مهمترین بخش صنعتی ایران بوده و می‌توان از آن به عنوان معیار و نماینده بخش صنعت کشور نام برد. صنعت خودروسازی در ایران در سه دهه اخیر مورد حمایت نهاد دولت قرار گرفته است و با هدف تحقق تولید داخل و تعمیق صنایع خودروسازی و قطعه‌سازی، هزینه‌های مادی و انسانی فراوانی برای جامعه داشته است.
وی تاکید کرد: دانشگاه تهران در راستای ایفای نقش مسئولیت اجتماعی خود و تلاش برای بررسی مشکلات مهم جامعه و به منظور تامین اهداف ضروری و تحقق دانشگاه کارآفرین با رویکرد تخصصی به بررسی کسب و کارهای پر اهمیت و صنایع مهم کشور می‌پردازد و برای ارزیابی علمی این امور فعالیت‌های جدی و نوینی را آغاز کرده است. به همین منظور دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران در دوره جدید فعالیت خود با برگزاری سلسله کنفرانس‌ها و همایش‌های علمی به بررسی ابعاد مختلف موضوع کارآفرینی و سرمایه‌گذاری در ایران می پردازد.
